ฮามาส คือใคร

ท่านที่ติดตามข่าวคราวทางตะวันออกกลางคงจะคุ้นเคยกับคำว่า ฉนวนกาซ่า ซึ่งได้เล่าถึงไปแล้วในครั้งก่อน อีกคำหนึ่งที่ได้ยินควบคู่กันคือ กลุ่มฮามาส รู้ไหมว่าเขาคือใคร

เข้าใจกันก่อนนะครับว่าที่ทะเลาะกันเนี่ยแบ่งออกเป็นสองฝ่ายคือฝ่ายอิสราเอล หรือชาวยิว กับ ชาวปาเลสไตน์ ซึ่งเป็นชาวอาหรับ จริงๆ แล้วขัดแย้งกันอยู่สองประเทศ อิสราเอลเคืองที่จู่ๆ นานาชาติก็ยอมรับให้มีประเทศปาเลสไตน์เกิดขึ้นบนดินแดนของเขา ทางฝ่ายปาเลสไตน์ก็หาว่าพวกยิวนั่นแหละที่มาทีหลัง แผ่นดินนี้เป็นของปาเลสไตน์มาก่อนแล้วตั้งแต่โบราณ คราวนี้มันกลับไม่ทะเลาะกันแค่ในนามประเทศ แต่มันเกี่ยวเนื่องกันถึงชนชาติและศาสนา จึงแบ่งเป็นฝ่ายยิวกับอาหรับ ประเทศที่นับถือมุสลิมในแถบนั้นก็ถือหางปาเลสไตน์ จนถึงเคยจับมือกันทำสงครามกับอิสราเอลมาแล้วในอดีต

สัญลักษณ์ของกลุ่มฮามาส (ภาพจาก Christiannewstoday.com)

หลังจากทะเลาะตบตีกันมายาวนาน ชาวปาเลสไตน์กลุ่มหนึ่งจึงก่อตั้ง องค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (Palestine Liberation Organization) ในปี ๑๙๖๔ โดยมุ่งหวังที่จะดำเนินการเพื่อสร้างรัฐปาเลสไตน์ขึ้นมา ทางฝ่ายอิสราเอลก็โวยเลยว่าอ้ายพวกนี้คือพวกก่อการร้าย นิยมความรุนแรง ซึ่งบางทีก็จริงอย่างที่โดนกล่าวหาเหมือนกัน แต่ PLO ก็มองว่าหนทางได้มาซึ่งเสรีภาพมันก็ต้องแลกด้วยเลือดเหมือนกัน แต่ขณะเดียวกันนั้นทั้งสองฝ่ายก็มีการตั้งโต๊ะเจรจาอยู่บ้างประปราย

ฉนวนกาซ่า คืออะไร

ยังรบกันไม่เลิกราสำหรับสถานการณ์ในตะวันออกกลางระหว่างอิสราเอลกับกลุ่ม ฮามาส โดยบริเวณที่โดนโจมตีหนักสุดก็คือบริเวณ ฉนวนกาซ่า (Gaza Strip) แม้จะมีการเรียกร้องจากนานาประเทศให้หยุดยิงเสียทีเถอะ ลูกเล็กเด็กแดง ประชาชนที่ไม่รู้เรื่องด้วยตายกันเป็นทิวแถว แต่ประเทศต่างๆ ที่ว่านี้ก็ไม่เห็นทำอะไรเป็นชิ้นเป็นอันเสียที นอกจากออกสื่อไปวันๆ

เพื่อนพ้องบางคนสงสัยว่า ฉนวนกาซ่า นี่มันคืออะไร ไล่ให้ไปหาอ่านก็บอกว่าอ่านยาก ไม่เข้าใจ ผมเลยขออนุญาตรวบรวมมาสรุปให้เข้าใจกันตามภาษาบ้านๆ ส่วนท่านใดจะช่วยเสริมข้อมูลก็ยินดีครับ

คำว่า ฉนวน ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตฯ ให้ความหมายไว้หลายประการ ความหมายหนึ่งคือ ดินแดนที่มีทางออกทะเลหรือที่ทําให้ดินแดนถูกแยกออกเป็น ๒ ฟาก ซึ่งก็ถูกตามภูมิประเทศ  อันนี้หลายคนไม่ทราบเพราะไม่ได้ลองเปิดพจนานุกรมดู แต่คิดไปถึงความหมายที่เราคุ้นหูในความหมายว่า ปิด กั้น บัง อย่าง ฉนวนกันความร้อน ฉนวนไฟฟ้า คือวัตถุที่ไฟฟ้าหรือความร้อนผ่านไม่สะดวก หรือในความหมายว่าเป็นส่วนที่ป้องกันไม่ให้เกิดสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั่นล่ะครับ

Cinema Jenin Project เริ่มจากความตายของเด็กชาย Khatib

จากรายงานล่าสุดเห็นว่าทางอิสราเอลยอมถอนกองกำลังออกจากฉนวนกาซา หลังจากที่บรรลุข้อตกลงหยุดยิงชั่วคราวกับกลุ่มฮามาส ที่หยุดยิงนี่ไม่รู้เพราะมนุษยธรรมหรือเพราะบรรลุเป้าหมายแล้วกันแน่นะครับ ข่าวคราวการรบพุ่งกันระหว่างยิวกับอาหรับมีมานานตั้งแต่สมัยโบราณโน่น จนถึงทุกวันนี้ก็ยังขัดแย้งกันไม่เลิก เอาเข้าจริงแล้วประชาชนคนธรรมดาเขาขัดแย้งกันจริงๆ รึเปล่า ส่วนหนึ่งผมว่าก็น่าจะมาจากการปลูกฝังจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งหากจะซักกันละเอียดจริงๆ ผมก็อยากรู้นักว่าเข้าใจกันจริงหรือไม่ว่าประเด็นขัดแย้งมันอยู่ตรงไหน

หากจะถามผมจริงๆ ผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่าตกลงทุกวันนี้ขัดแย้งอะไรกันมากมาย จนถึงกับต้องถล่มกันรุนแรง แล้วคนที่ตายก็พลเรือนทั้งนั้น แล้วที่ตายไปมากก็คือเด็กๆ นั่นคือสิ่งที่สะเทือนใจคนทั้งโลก ชีวิตที่ไร้เดียวสาต้องจากไปก่อนเวลาอันควร ประเด็นที่อยากจะเล่าถึงก็เกี่ยวกับเด็กนี่ล่ะครับ

ย้อนกลับไปเมื่อปี ๒๐๐๕ ที่เมือง Jenin เป็นเมืองเล็กๆ ทางตอนเหนือของเขตเวสต์แบงค์ ในฉนวนกาซา ซึ่งอยู่ในการปกครองของปาเลสไตน์ เด็กชาย Ahmed Khatib วัย ๑๓ ปี ถูกกองกำลังอิสราเอลยิงจนเสียชีวิต เพียงเพราะทหารเข้าใจผิดว่าเด็กชายกำลังถือปืน ทั้งที่มันเป็นเพียงปืนของเล่น โอละพ่อ ส่วนตัวแล้วผมว่าฟังไม่ขึ้นเลย จริงอยู่ที่เราเคยเห็นภาพเด็กๆ ที่ถูกฝึกให้เป็นนักรบ แต่เสี้ยวหนึ่งของความคิด ช่วยบอกทีเถอะว่าอะไรดลใจให้คุณเล็งปืนไปที่เด็ก เด็กก็คือเด็กนะครับ แต่คุณยิงเขาได้ลงคอ

การตายของเด็กชายคาทิบน่าจะสร้างความเจ็บแค้นให้คนเป็นพ่อแม่ แต่มันกลับตรงกันข้าม พ่อและแม่ของคาทิบกลับให้อภัยกับสิ่งที่เกิดขึ้น เขาบริจาคร่างกายและอวัยวะของลูกชายเพื่อใช้ต่อชีวิตให้กับเด็กคนอื่นๆ โดยที่ไม่สนใจว่าจะเป็นยิวหรืออาหรับ

แอเรียล ชารอน…หลายคนดีใจที่เขาตาย

ถ้าคนที่ตายไปแล้วยังรับรู้ได้ เขาจะเสียใจแค่ไหนกันนะครับถ้ามีแต่คนสรรเสริญว่าตายไปเสียได้ก็ดี แบบนี้จะเรียกว่าโชคดีที่ตายก่อนได้ไหม เพราะจะได้ไมต้องรับรู้

เมื่อสัปดาห์ที่แล้วอ่านเจอข่าวต่างประเทศเล็กๆ ที่คนไทยไม่สนใจ แต่คนทั่วโลกเขาสนใจกัน คือข่าวการถึงแก่อสัญกรรมของ นายแอเรียล ชารอน (Arial Sharon) อดีตนายกรัฐมนตรีของอิสราเอล ด้วยวัย ๘๕ ปี หลังจากอยู่ในสภาพมนุษย์ผักมานานกว่า ๕ ปี กลุ่มคนที่สนใจข่าวนี้มากที่สุดเห็นจะเป็นชาวปาเลสไตน์ที่เฮกันทั้งบางเมื่อรู้ว่าฆาตกรตัวเอ้ที่พวกเขาเกลียดชังตายไปเสียแล้ว

ภาพจากสำนักข่าว AP

การดำรงอยู่ของคนๆ หนึ่ง อาจเป็นได้ทั้งพระเจ้าและปีศาจสำหรับคนที่รายล้อม ผมเชื่อว่าชาวยิวก็คงชื่นชมและอาลัยรักนายชารอน ขณะที่ชาวปาเลสติเนียนคงดีใจที่เขาตาย เพราะพวกเขาแค้นนายชารอนหนักหนามาแต่ไหนแต่ไร ตั้งแต่สมัยที่นายชารอนยังไม่ได้ขึ้นมาดำรงตำแหน่งทางการเมืองด้วยซ้ำไป นายชารอนนั้นสร้างชื่อจากการรับราชการทหาร เขาจัดเป็นขุนพลกระดูกเหล็กคนหนึ่งของกองทัพอิสราเอล ผ่านสมรภูมิมากแล้วมากมาย อายุเพียง ๑๙ ปี ก็เข้าร่วมรบในสงครามประกาศอิสรภาพในปี ๑๙๔๘ สงครามคลองสุเอซ ในปี ๑๙๕๖ สงคราม ๖ วัน ในปี ๑๙๖๗ และสงครามยัมคิปปูร์ ในปี ๑๙๗๖ สงครามส่วนใหญ่ก็มักจะรบกับประเทศมุสลิม แน่นอนว่าดินแดนแถบนั้นไม่มีใครชอบพวกยิวเท่าไหร่นัก แต่ก็ต้องยอมรับว่ายิวก้าวขึ้นมามีอิทธิพลอย่างมากทีเดียวในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ อีกทั้งยังมีพี่เบิ้มอย่างอเมริกาคอยให้ท้ายอีกต่างหาก

นายชารอน เป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งรัฐยิวเมื่อกว่าครึ่งศตวรรษที่แล้ว เขาก้าวมาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ ๑๑ ในปี ๒๐๐๑ ซึ่งก็ไม่รู้เหมือนกันว่าคนที่ทรงอิทธิพลอย่างเขาทำถึงขึ้นมานั่งเก้าอี้ตัวนี้ช้านัก คนยิวและตะวันตกจะชื่นชมนายชารอนในฐานะที่เป็นนักการเมืองที่มีนโยบายประนีประนอมและพยายามสร้างความสงบในตะวันออกกลาง แต่กลุ่มประเทศอาหรับและปาเลสไตน์ได้แต่ร้องยี้ว่าประนีประนอมตรงไหน เพราะประวัติของนายชารอนคนนี้ชุ่มไปด้วยเลือดของผู้บริสุทธิ์

แอเรียล ชารอน สมัยหนุ่ม
ภาพจาก http://www.independent.co.uk

ต้องย้อนกลับไปในตอนที่ตะวันออกกลางยังคงรุนแรงกว่าปัจจุบันนี้หลายเท่า เขามีส่วนร่วมในปฏิบัติการสังหารหมู่ในค่ายผู้อพยพ Sabra & Shatila ที่กรุงเบรุต ประเทศเลบานอน ขณะที่ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม อิสราเอล  มีคนตายในเหตุการณ์ครั้งนั้นหลายพันคน ส่วนใหญ่เป็นเพียงผู้อพยพชาวปาเลสไตน์และชาวเลบานอนที่ไม่ได้รู้เรื่องอะไรด้วย ว่ากันว่าเป้าหมายในปฏิบัติการครั้งนั้นคือการกำจัดผู้นำกลุ่มปลดปล่อยปาเลสไตน์ (Palestine Liberation Organization : PLO) ว่ากันว่าอีกเหมือนกันว่าการสังหารครั้งนั้นไม่ใช่การทิ้งระเบิดปูพรมให้ตายๆ ไป แต่ใช้วิธีโหดกว่านั้นคือให้ทหารเดินดุ่ยๆ เข้าไปกระซวกให้ตาย ค่ำคืนนั้นจึงมีแต่เสียงหวีดร้องของเหยื่อที่ว่ากันอีกเหมือนกันว่ามีไม่ต่ำกว่า ๒,๕๐๐ คน!

น่าแปลกที่นายชารอนกลับรอดจากการถูกดำเนินคดีข้อหาอาชญากรสงครามอย่างหน้าตาเฉย แน่นอนว่าย่อมมีเสียงนินทาตามมาว่าเพราะมีอเมริกาคอยช่วยเหลือ เนื่องจากปฎิบัติการครั้งนั้นอเมริกาก็มีเอี่ยวด้วยนั่นเอง และหากย้อนกลับไปอีกในสมัยที่เขายังเป็นนายทหาร เขาก็เคยผ่านปฏิบัติการสังหารหมู่แบบนี้มาแล้วเหมือนกัน เหยื่อสังหารของเขาก็ไม่พ้นชาวอาหรับและชาวปาเลสไตน์ คู่แค้นของชาวยิว จึงไม่แปลกที่ทำไมเขาถึงเป็นที่จงเกลียดจงชังนักในหมู่คนปาเลสไตน์

ส่วนในหมู่ชาวยิวด้วยกันกลับมองว่าเขาคือฮีโร่ของชาติ อย่างน้อยความพยายามปกป้องแผ่นดินอิสราเอลและขับไล่ชาวปาเลสไตน์ก็เป็นสิง่ที่ทำให้ชาวยิวพอใจ นายชารอนถูกเพ่งเล็งอยู่เหมือนกันว่าอยู่เบื้องหลังแผนการกำจัดแกนนำปาเลสไตน์และกลุ่มฮามาส โดยเฉพาะการสั่งล้อมกรอบ นายยัตเซอร์ อาราฟัต ไม่ให้กระดิกไปไหนได้ จนต่อมานายอาราฟัตก็เสียชีวิตอย่างเป็นปริศนา ท่ามกลางเสียงกระซิบดังๆ ว่ามาจากฝีมืออิสราเอลนี่ล่ะ

นายชารอน (ขวา) จับมือกับ มามูส อับบาร์ต ผู้นำปาเลสไตน์
ในการเจรจาสันติภาพที่มี อเมริกา ทำหน้าที่เป็นเจ้าภาพ เมื่อปี ๒๐๐๓
(ภาพจากสำนักข่าว AFP)

นายชารอนดำรงตำแหน่งท่ามกลางเสียงก่นด่าของศัตรูและเสียงสรรเสริญจากชาวอิสราเอลไปพร้อมๆ กัน จนในปี ๒๐๐๖ เขาก็มีอาการเลือดคั่งในสมอง และกลายเป็นมนุษย์ผักเรื่อยมาอีก ๕ ปี จนถึงวาระสุดท้ายเมื่อวันที่ ๑๑ มกราคม ที่ผ่านมา

ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่เรื่องร้ายๆ ในตะวันออกกลางจะสิ้นสุดนะครับ อยากให้คนไทยเห็นเป็นอุทาหรณ์กันเสียบ้าง ที่นั่นเขาเข่นฆ่ากันด้วยเหตุผลทางเชื้อชาติ แต่คนไทยด้วยกันกลับกำลังจะเชือดกันเองด้วยเหตุผลทางความคิดที่ประกาศชัดเจนว่าใครเห็นต่างจากกู ถือว่าผิดหมด อันนี้ก็น่าเศร้านะครับ

ติดตามอ่านเพิ่มเติมจากข้อเขียนชุด อิสราเอล-ปาไลสไตน์ มีทั้งหมดตั้ง ๖ ตอนเจ้าค่า
ตอนที่ ๑ l ตอนที่ ๒ l ตอนที่ ๓ l ตอนที่ ๔ l ตอนที่ ๕ l ตอนปฐมบท

โกลด้า เมียร์ สตรีเหล็กของชาวยิว

ในโลกของการเมือง มีสตรีอยู่ไม่มากนักที่สามารถก้าวขึ้นมาสู่จุดสูงสุดในฐานะผู้นำของประเทศ เราขอไม่นับเหตุการณ์ในสมัยโบราณที่สตรีก้าวขึ้นมาปกครองแผ่นดิน อย่างในยุคของพระนางบูเช็คเทียน ที่ปกครองแผ่นดินจีนในช่วงระยะเวลาหนึ่ง จนพระนางถูกยกย่องให้เป็นจักรพรรดินีพระองค์แรกของโลก หรืออย่างพระนางคลีโอพัตรา ที่เคยปกครองแผ่นดินไอยคุปต์ หากถ้าจะนับเอาโลกยุคใหม่แล้ว คงต้องยกย่องให้ นางศิริมาโว บันดาราไนยเก เป็นผู้นำสตรีคนแรก เธอขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของศรีลังกาในปี ๑๙๖๐ หลังจากนั้นเป็นต้นมาทั่วโลกก็เริ่มเปิดรับกระแสการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง ที่มีสตรีเป็นผู้มีบทบาทสำคัญทัดเทียมกับผู้ชาย

แต่ยังมีผู้นำสตรีอีกท่านหนึ่งซึ่งมีบทบาทสำคัญและมีชื่อเสียงไปทั่วโลกในยุค ที่โลกเต็มไปด้วยสงครามและความขัดแย้งระหว่างเชื้อชาติ เธอคือ นางโกลด้า เมียร์ (Golda Meir) นายกรัฐมนตรีหญิงของอิสราเอล

ภาพจากภาพยนตร์ MUNICH

หากท่านใดมีโอกาสได้ชมภาพยนตร์เรื่อง MUNICH ของสตีเว่น สปิลเบิร์ก เมื่อปี ๒๐๐๕ จะเห็นฉากที่ประชุมของอิสราเอล มีหญิงชราคนหนึ่งที่ดูเหมือนแค่คนแก่ไร้พิษสง แต่คนทั้งที่ประชุมต่างยำเกรง และเธอเป็นผู้ออกคำสั่งให้ตอบโต้พวกอาหรับอย่างลับๆ นั่นแหละเธอล่ะ นางโกลดา เมียร์ ผู้นำหญิงเหล็กของชาวยิว

เส้นทางชีวิตของเธอนับว่าต้องฝ่าฟันความยากลำบากมาไม่ใช่น้อย กว่าจะก้าวมาอยู่ยังจุดสูงสุดของชีวิต เธอเกิดเมื่อปี ๑๘๙๘ ในครอบครัวชาวยิวผู้ยากจน ในวัยเด็กเธออาศัยอยู่กับครอบครัวในยูเครน ประเทศรัสเซีย (ในขณะนั้น) ตามประสาเด็กผู้หญิงชาวยิวที่มักจะไม่ค่อยได้รับการส่งเสริมเรื่องของการศึกษามากนัก เธอเรียนหนังสือเบื้องต้นจากบิดาของเธอเอง แต่เธอก็เป็นเด็กที่ใฝ่รู้และมีความฝันจะโตขึ้นมาเป็นครูให้จงได้

ครอบครัวของเธออพยพมายังแผ่นดินอเมริกาในปี ๑๙๐๖ ชีวิตที่นี่ก็ไม่ได้แตกต่างจากที่ยูเครนนัก ครอบครัวของเธอยังต้องดิ้นรนปากกัดตีนถีบอยู่เช่นเดิม เธอมีโอกาสได้เรียนถึงแค่ชั้นประถม ทางบ้านจึงให้ เธอออกจากโรงเรียนเพื่อมาช่วยทำงานหาเลี้ยงครอบครัว เธอเสียใจมากที่ไม่ได้เรียนต่อจึงตัดสินใจหนีออกจากบ้านเพื่อออกหางานหาเงินเรียนหนังสือด้วยตนเอง ในตอนนั้นเธอมีอายุเพียง ๑๔ ปี

เมื่ออายุ ๑๖ ปี เธอเดินทางกลับมาอยู่กับครอบครัวอีกครั้ง ในตอนนั้นครอบครัวของเธอเริ่มลงหลักปักฐานในอเมริกาและเริ่มมีฐานะที่ดีขึ้นกว่าแต่ก่อน แต่เธอก็ยังตั้งปณิธานที่จะเรียนหนังสือให้สูงที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และความฝันในการเป็นครูของเธอก็ยังคงไม่เปลี่ยนแปลง โดยเธอเข้าเรียนต่อที่วิทยาลัยครูในมิลวอคกี้ ที่นั่นเธอเป็นดาวเด่นด้วยความเป็นคนที่ฉลาด หัวไว และเธอเป็นคนที่มีความสามารถในการพูดในที่ชุมชนมากทีเดียว ซึ่งทำให้เธอถูกจับตามองจากกลุ่มการเมืองชาวยิวที่นั่น

ในช่วงที่เธอศึกษาอยู่ในวิทยาลัยครูนั้นก็เกิดสงครามโลกครั้งที่ ๑ ขึ้น ภายหลังจากสำเร็จการศึกษาในปีถัดมา เธอก็หันเหความสนใจและล้มความฝันในการเป็นครูเข้าสู่โลกของการเมือง โดยเธอเข้าร่วมงานกับพรรคการเมืองชาวยิวอย่างเต็มตัว เนื่องจากเธอคิดว่างานการเมืองนั้นน่าจะเปิดโอกาสให้ได้ช่วยเหลือชาวยิวทั่วโลกที่ถูกข่มเหงได้มากกว่า

คณะรัฐบาลอิสราเอล นายกรัฐมนตรีเบนกูเรียน (หัวโต๊ะ) และนางโกลดา (ซ้ายล่าง)

ในขณะนั้นปัญหาทางเชื้อชาติลุกลามไปทั่วโลก โดยเฉพาะชาติพันธุ์ยิว ปัญหาเรื่องของดินแดนในตะวันออกกลางรุนแรงขึ้นทุกที ประกอบกับผลพวงจากสงครามโลกยิ่งทำให้ตะวันออกกลางร้อนระอุยิ่งขึ้น

ชาวยิวทั่วโลกสร้างเครือข่ายถึงกัน ความตั้งใจอย่างหนึ่งของพวกเขาคือความพยายามในการทวงคืนแผ่นดินปาเลสไตน์ กลับมาเป็นของพวกเขา เพราะเชื่อว่าเดิมทีนั้นแผ่นดินนี้เป็นของชาวยิว ชาวยิวชั้นปัญญาชนกระจายแนวคิดนี้ไปทั่วโลกและส่งเสริมให้ชาวยิวที่กระจัดกระจายอยู่เดินทางกลับแผ่นดินแม่ ชาวยิวนั้นนับว่าเป็นชนชาติที่แข็งแกร่ง ฉลาด และทำการค้าเก่ง จึงไม่แปลกที่พวกเขาจะจัดเป็นกลุ่มชนที่มีฐานะพอสมควร เมื่อเดินทางกลับดินแดนปาเลสไตน์พวกเขาก็กว้านซื้อที่ดินอย่างไม่เกี่ยงราคา แม้จะเป็นผืนดินที่แห้งแล้งหาประโยชน์อันใด้ไม่ได้

ชาวอาหรับที่อาศัยอยู่เดิมเห็นเป็นช่องทางทำเงิน จึงยอมขายที่ดินแห้งแล้งเหล่านั้นโดยไม่คาดคิดเลยว่าในเวลาต่อมาจะกลายเป็นผลร้ายกับพวกเขาเอง

นางโกลด้าเดินทางกลับสู่ปาเลสไตน์ในปี ๑๙๒๑ แต่ชีวิตเธอก็ไม่สบายนัก เธอทำงานรับจ้างทุกอย่างเพื่อหาเลี้ยงตัวเองและครอบครัว จนในปี ๑๙๒๘ เธอก็ได้รับโอกาสกลับเข้าทำงานการเมืองอีกครั้ง โดยเข้าทำงานเป็นเลขานุการในสภาแรงงานสตรีและต่อมาไม่นานเธอก็ก้าวขึ้นเป็นผู้นำของสภาในที่สุด

ตอนนั้นเองที่ชาวยิวทั่วโลกต่างเดินทางกลับแผ่นดินแม่มากขึ้นทุกทีๆ โดยมีแผนที่จะก่อตั้งรัฐอิสราเอลขึ้น แผนการครั้งนั้นได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มการเมืองลัทธิไซออนนิสต์ (Zionist) ซึ่งเป็นการรวมกลุ่มกันของชาวยิวระดับปัญญาชนและบรรดาเศรษฐียิวทั้งหลาย ช่วงนั้นเองกลุ่มไซออนนิสต์ได้สร้างผลงานยอดเยี่ยม จากผลงานของ ดร. คาอิม ไวช์มันน์ ที่คิดค้นสูตรระเบิดให้อังกฤษใช้ในการทำสงคราม

ปี ๑๙๓๙ เกิดสงครามโลกครั้งที่ ๒ ขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อชาวยิวทั่วโลก เนื่องจากผลของการล้างเผ่าพันธุ์ของฮิตเลอร์ นางโกลด้าที่ในตอนนั้นเริ่มมีบทบาทและตำแหน่งที่สูงขึ้น เธอร่วมมือกับ เดวิด เบนกูเรียน ผู้นำกลุ่มไซออนนิสต์ ในการเดินทางไปยังอเมริกาเพื่อหาทุนร่วมในการก่อตั้งรับอิสราเอล ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างดีเยี่ยม และผลงานยอดเยี่ยมอีกชิ้นหนึ่งของเธอคือการเข้าเฝ้าฯ กษัตริย์อับดุลเลาะห์แห่งจอร์แดนเพื่อเจรจาขอให้พระองค์หยุดยั้งการรุกคืบของอาหรับที่จะขัดขวางแผนการก่อตั้งรัฐอิสราเอล

ที่สุดแล้วในปี ๑๙๔๘ ประเทศอิสราเอลก็ก่อตั้งขึ้นสำเร็จ มี ดร. คาอิม ไวช์มันน์ ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี เดวิด เบนกูเรียน ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ส่วนนางโกลด้า ขึ้นดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกว่าการกระทรวงแรงงาน อาจกล่าวได้ว่าเธอเป็นหนึ่งในผู้ร่วมสถาปนาประเทศอิสราเอลขึ้นและตำแหน่งที่ได้รับก็นับว่าสมควรแล้ว

นางโกลด้ากับ เดวิด เบนกูเรียนผู้นำกลุ่มไซออนนิสต์

ปี ๑๙๕๖ เธอได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ซึ่งถือว่าสำคัญมากต่อการดำรงอยู่ของอิสราเอล เนื่องจากในตอนนั้นอิสราเอลต้องเผชิญกับภัยคุกคามรอบด้าน และนับว่าเป็นการดำเนินนโยบายที่ถูกต้องทีเดียวเมื่ออิสราเอลเลือกที่จะจับมือกับพี่ใหญ่อย่างสหรัฐอเมริกา

ปี ๑๙๖๙ เธอได้รับเกียรติให้ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีรักษาการณ์ และเมื่อจัดการเลือกตั้งทั่วประเทศ เธอก็ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ ๔ ของอิสราเอล และเป็นผู้นำหญิงคนที่ ๓ ของโลก

ในขณะที่เธอดำรงตำแหน่งผู้นำนั้น อิสราเอลหรือชาวยิวถูกคุกคามจากภัยร้ายรอบด้าน ที่สำคัญที่สุดเห็นจะเป็นกลุ่มชาติอาหรับ และกลุ่ม PLO (ขบวนการปลดปล่อยปาเลสไตน์) บททดสอบสำคัญที่สุดครั้งหนึ่งในฐานะ ผู้นำประเทศของเธอก็คือเหตุการณ์จับตัวประกันในโอลิมปิก ๑๙๗๒ ที่มิวนิค ประเทศเยอรมันตะวันตก ผลก็คือนักกีฬาชาวอิสราเอลและเจ้าหน้าที่เสียชีวิตไปถึง ๑๑ คน

ลีลาเผ็ดร้อนบนเวทีสหประชาชาติ

นางโกลด้า สั่งให้ทำการตอบโต้อย่างเต็มรูปแบบ แต่การตอบโต้ของเธอไม่ใช่การประกาศสงครามอย่างเป็นทางการ แต่เธอใช้กองกำลังลับ มอสสาด บุกเข้าทำการจู่โจมแบบกองโจร ผลที่ตามมาคือการเกิดสงครามระหว่างอาหรับกับอิสราเอล ที่รู้จักกันในชื่อ Yom Kippur War โดย อียิปต์และซีเรียร่วมมือกันบุกรุกเข้าตีอิสราเอลเหมือนในสงคราม ๖ วัน เมื่อปี ๑๙๖๗ และผลก็จบลงเหมือนกันเป๊ะ คืออิสราเอลเป็นฝ่ายชนะและยังได้ดินแดนเพิ่มอีกด้วย

นางโกลดา เมียร์ สนิทชิดเชื้อกับผู้นำอเมริกาถึงสามท่าน
จากซ้าย เจเอฟเค, นิกสัน และคาร์เตอร์

นางโกลดา เมียร์ ดำรงตำแหน่งผู้นำอิสราเอลอยู่ ๕ ปี ตลอดระยะเวลานั้นเธอต้องทำสงครามแทบจะตลอดเวลา แต่เธอก็ฉลาดพอที่จะหาแนวร่วมชั้นดีอย่างอเมริกาหรือประเทศยักษ์ใหญ่ทั้ง หลายในยุโรป เธอจึงมักจะออกพบปะกับบรรดาผู้นำของประเทศเหล่านั้นอยู่เสมอ เป็นการประกาศว่าอิสราเอลของเธอนั้นไม่ได้ต่อสู้อย่างโดดเดี่ยว หากแต่มีพันธมิตรสำคัญๆ อยู่ทั่วโลก

เธอก้าวลงจากตำแหน่งในปี ๑๙๗๔ และเสียชีวิตในอีก ๔ ปีถัดมาด้วยโรคมะเร็ง เหลือไว้แต่ผลงานที่เป็นความภาคภูมิใจของชาวอิสราเอลทั้งมวล

ติดตามอ่านเรื่องราวในตะวันออกกลางได้ที่ “อิสราเอล-ปาเลสไตน์”

อิสราเอล-ปาเลสไตน์ ปฐมบทแห่งความขัดแย้ง

สงครามเชื้อชาติระหว่างพวกยิว (อิสราเอล) กับชาวอาหรับ ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่สมัยอดีตมาจนถึงปัจจุบัน นับเวลาได้หลายร้อยหลายพันปี ก็ยังไม่สามารถหาข้อยุติลงได้เสียที ความขัดแย้งจากเดิมที่มีสาเหตุมาจากเรื่องของชาติพันธุ์ถูกขยับขยายลุกลามออกไป ทั้งเรื่องของดินแดน ผลประโยชน์ต่างๆ นานา ความขัดแย้งนี้ก่อให้เกิดหายนะอันใหญ่หลวงที่ดูเหมือนจะหาจุดสิ้นสุดไม่ได้ บางครั้งยังลุกลามไปยังบ้านเมืองใกล้เคียง จนส่งผลสะท้อนไปทั่วทั้งโลก หลายท่านอาจจะสงสัยว่าต้นเหตุใดหนอที่ก่อให้เกิดความบาดหมางกันระหว่างชนสองเผ่าพันธุ์นี้ ข้าพเจ้าจะขอย้อนความไปเมื่อครั้งอดีตเพื่อเล่าถึงต้อตอของเรื่องราว

เรื่องราวทั้งหมดนี้ปรากฎในพระคัมภีร์เก่า และเป็นคติความเชื่อของผู้นับถือพระเจ้าตามแต่ศาสนาของเขา ข้าพเจ้าจะพยายามเล่าอย่างเป็นกลางตามข้อมูลที่สืบค้นมา และหากมีการพาดพิงถึงกลุ่มหรือสิ่งใดที่หลายท่านนับถือ ข้าพเจ้าขออภัยมา ณ ที่นี้ ด้วยความจริงใจในการเผยแพร่ข้อมูลอันจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทั่วไปเท่านั้น

ย้อนความไปในสมัยที่พระเจ้าสร้างโลก อดัมและเอวา คือมนุษย์ชาย-หญิงคู่แรกของโลกตามที่ปรากฎในพระคัมภีร์ ในครั้งนั้นทั้งสองยังคงอาศัยอยู่ร่วมกับสรรพสัตว์ต่างๆ ในสวนอีเดนของพระเจ้า จนกระทั่งเมื่อได้ละเมิดข้อห้ามของพระเจ้าและถูกเนรเทศลงมาอยู่บนโลกมนุษย์และขยายพงศ์พันธุ์กระจายไปทั่วแผ่นดิน

ในยุคนั้นแม้ว่ามนุษย์จะใช้ชีวิตอยู่บนโลกแต่ยังมีความใกล้ชิดกับพระเจ้าในระดับหนึ่ง คือยังสามารถติดต่อกับพระเจ้าได้ จวบจนวันเวลาผ่านไป มนุษย์ที่เคยบริสุทธิ์เริ่มกระทำบาปมากขึ้นอันเป็นปรกติวิสัยของมนุษย์เอง เมื่อมีบาป ความใกล้ชิดกับพระเจ้าก็เริ่มมีช่องว่างเพิ่มมากขึ้นทุกที ๆ แต่พระเจ้าเองก็ยังคงปรากฎกายและติดต่อกับมนุษย์อยู่บ้างในบางโอกาส

จนเมื่อพระเจ้าเห็นว่าโลกมนุษย์นั้นเต็มไปด้วยความชั่วช้าบาปหนาจนเกินอภัย พระองค์จึงมีอุบายที่จะทำลายล้างโลกเสีย แต่ทรงเห็นว่าหากทำเช่นนั้นจริงเผ่าพันธุ์มนุษย์ก็จะไม่หลงเหลืออยู่เลย พระองค์จึงแสดงนิมิตรปรากฎให้โนอาห์เห็นและบอกแผนการณ์ให้ฟัง นั่นก็คือเหตุการณ์น้ำท่วมโลกที่เราคุ้นเคยกันดี โนอาห์ทำตามพระบัญชาของพระเจ้า นั่นจึงเป็นการปกป้องเผ่าพันธุ์มนุษย์และสรรพสัตว์เอาไว้จากมหาพิบัตในครั้งนั้น

ภาพเขียน Noah and his family leaving the Ark
เขียนโดย Adam Colonia ในปี ๑๖๖๓

หลังจากน้ำท่วมโลกหนนั้น โนอาห์ได้สืบทอดเผ่าพันธุ์ของมนุษย์ต่อมาอีกนับพันปีจนกระทั่งถึงยุคของ อับราฮัม อับราฮัมผู้นี้ประพฤติตนอยู่ในศีลธรรมอันดีและเคารพยำเกรงพระเจ้าอย่างที่สุดไม่ต่างจากโนอาห์ ครั้งหนึ่งอับราฮัมถึงกับนำอิสอัคบุตรของตนไปบวงสรวงแด่พระเจ้า (แท้จริงเป็นการลองใจของพระเจ้า) และด้วยความเคารพในพระองค์อย่างสูงสุด อับราฮัมจึงได้รับพรจากพระเจ้าอยู่เสมอ

เดิมทีนั้นอับราฮัมอาศัยอยู่ในดินแดนที่เรียกว่าแคว้นคันนาอัน แต่ต่อมาได้พาครอบครัวเดินทางไปตั้งรกรากใหม่ในดินแดนของประเทศอียิปต์ในปัจจุบัน อับราฮัมมีภรรยาคนหนึ่งชื่อ นางซาร่าห์ นางเป็นหญิงที่มีรูปร่างหน้าตางดงามยิ่งนัก เมื่อจะเดินทางเข้าแผ่นดินอียิปต์ อับราฮัมนัดแนะกับนางให้ปกปิดฐานะของสามี-ภรรยา เพราะเกรงว่าอาจถูกปองร้ายจากคนชั่วที่หวังจะครอบครองนาง เมื่อมาถึงอียิปต์ก็เป็นดังคาด นางซาร่าห์กลายเป็นที่หมายปองของบรรดาผู้มีอำนาจทั้งหลายรวมถึงฟาโรห์ด้วย องค์ฟาโรห์ต้อนรับเลี้ยงดูอับราฮัมเป็นอย่างดีด้วยเข้าใจว่าเป็นพี่ชายของนางซาร่าห์ จนต่อมาเมื่อรู้ความจริงทั้งหมดพระองค์จึงกลับพระทัย แต่ก็ขอให้อับราฮัมอพยพออกจากอียิปต์ไปเสีย

อับราฮัมและครอบครัว เมื่อครั้งเดินทางออกจากแคว้นคันนาอัน

อับราฮัมออกเดินทางอีกครั้งมาตั้งรกรากที่เมืองเบธเอล จนได้มาพบกับ โลท หลานชายของตน ต่อมาไม่นานก็เกิดกรณีพิพาทกันระหว่างสองครอบครัวอา-หลาน เนื่องด้วยพื้นที่ปศุสัตว์ของทั้งคู่คาบเกี่ยวกัน จึงมักจะมีการกระทบกระทั่งกันอยู่เนืองๆ อับราฮัมไม่ต้องการให้เกิดเรื่องราวใหญ่โต จึงตกลงกับโลทหลานชายว่าจะแบ่งดินแดนกัน โดยให้หลานชายเลือกก่อนว่าจะไปทางไหน และเขาจะเป็นฝ่ายไปทางตรงข้ามเอง

โลท ตัดสินใจเลือกพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์บริเวณลุ่มแม่น้ำจอร์แดน หรือบริเวณประเทศจอร์แดนในปัจจุบัน พื้นที่นั้นครอบคลุมไปถึงบริเวณลุ่มแม่น้ำไทกริสและยูเฟรติส ซึ่งครอบครัวของโลทก็คือต้นกำเนิดของชาวอาหรับที่อาศัยอยู่บนดินแดนแถบนั้นนั่นเอง

อับราฮัมนั้นมีบุตรชายอยู่สองคน คนหนึ่งคือ อิสอัค อันเกิดจากนางซาร่าห์ ภรรยายแสนสวย อีกคนหนึ่งคือ อิชมาเอล เกิดกับนางฮาการ์ ซึ่งเป็นทาสชาวอียิปต์ ต่อมานางซาร่าห์เกิดความระแวงกลัวว่าบุตรของนางฮาการ์จะมาแย่งชิงสมบัติของอิสอัคบุตรของตน จึงขอให้อับราฮัมขับนางและบุตรไปให้พ้นเสีย ขณะที่อับราฮัมไม่รู้จะทำอย่างไรดี พระเจ้าก็มาปรากฏต่อหน้าอับราฮัมและให้พรว่า อย่าได้กังวลไป เพราะบุตรของอับราฮัมทั้งสองต่อไปจะสืบเชื้อสายเป็นบรรพบุรุษของสองชนชาติ เขาจึงจำต้องขับนางฮาการ์ไปจากครอบครัว

นางฮาการ์และอิชมาเอลซัดเซพเนจรไปยังดินแดนตรงข้ามของอียิปต์ สองแม่ลูกต้องลำบากลำบนอย่างแสนสาหัส จนอิชมาเองถึงกับแสดงความน้อยอกน้อยใจที่พระเจ้าไม่เหลียวแลเขา พระองค์จึงแสดงปาฏิหารย์บังเกิดน้ำพวยพุ่งขึ้นมาจากพื้นดินท่ามกลางทะเลทรายอันร้อนระอุ พื้นที่ตรงนั้นคือบริเวณนครเมกกะ ประเทศซาอุดิอาระเบียนั่นเอง ซึ่งต่อมาอิชมาเอลก็ตั้งรกรากบนดินแดนนี้และสืบลูกหลานต่อมากลายเป็นชนชาติอาหรับอีกสายหนึ่ง และสืบต่อมาจนถึงยุคสมัยของพระโมฮัมหมัด ศาสดาของศาสนาอิสลาม นั่นจึงหมายถึงว่าทั้งสองศาสนาต่างมีเชื้อสายสืบต่อมาจากบรรพบุรุษสายเดียวกันนั่นเอง

กลับมาที่อิสอัคบุตรชายของอับราฮัมที่เกิดจากนางซาร่าห์ เมื่ออับราฮัมสิ้นบุญ เขาจึงเป็นผู้สืบเชื้อสายโดยตรงจากบิดา อิสอัคมีภรรยาชื่อนางรีเบก้า นางตั้งครรภ์ลูกแฝด ระหว่างที่อุ้มท้องนั้นนางได้รับความทุกข์ทรมานอย่างมาก พระเจ้าได้บอกแก่นางว่า นางจะให้กำเนิดบรรพบุรุษของสองชนชาติ แต่ทั้งคู่จะต้องแตกแยกกัน ฝ่ายหนึ่งจะแข็งแรงกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง และพี่จะกลายเป็นผู้รับใช้น้อง

เมื่อคลอดออกมา คนหนึ่งมีขนทั่วตัว ได้ชื่อว่า เอซาว ส่วนคนน้องได้ชื่อว่า ยาคอบ คนพี่นั้นมีนิสัยกล้าหาญ เป็นนายพรานฝีมือดี ชอบออกล่าสัตว์ ใช้ชีวิตอยู่ในทุ่ง ขณะที่คนน้องกลับเงียบๆ ชอบอยู่กับบ้าน ช่างคิด และออกจะเจ้าเล่ห์กว่า อิสอัครักเอซาวบุตรคนโตมาก และชอบรับประทานเนื้อที่เอซาวล่ามาให้ ส่วนนางรีเบก้ากลับรักยาคอบ บุตรคนเล็กมากกว่า

ในพระคัมภีร์เล่าว่า วันหนึ่ง เอซาวกลับมาจากการล่าสัตว์ กำลังเหนื่อยและหิวเต็มที เห็นยาคอบกำลังปรุงอาหารอยู่ในครัว จึงเอ่ยปากของกินอาหารนั้น ยาคอบยินดียกอาหารนั้นให้แต่มีข้อแลกเปลี่ยน คือขอสิทธิ์ของการเป็นบุตรคนโตจากเอซาวพี่ชาย เอซาวที่กำลังหิวจัดจนลืมนึกถึงทุกสิ่งทุกอย่าง จึงเอ่ยปากมอบสิทธิ์ของการเป็นบุตรคนโตให้แก่น้องชายแลกกับอาหารมื้อนั้น

ตามธรรมเนียมของยุคนั้น บุตรคนโตจะได้รับศีลรับพรจากหัวหน้าครอบครัวเมื่อถึงคราวที่หัวหน้าครอบครัวกำลังจะสิ้นบุญ ซึ่งพรในยุคนั้นยังคงไว้ซึ่งความศักดิ์สิทธิ์ เช่นเดียวกับพรจากพระเจ้า จนเมื่ออิสอัครู้กำหนดวาระสุดท้ายของตนเอง จึงได้เรียกเอซาวเข้าไปพบและสั่งให้ไปล่าสัตว์นำมาปรุงอาหารให้รับประทานก่อนที่เขาจะประสาทพรให้ ซึ่งนางรีเบก้าแอบฟังอยู่อย่างเงียบๆ

เมื่อเอซาวออกไปล่าสัตว์ตามคำสั่งของบิดา นางรีเบก้ารีบนำเรื่องไปบอกแก่ยาคอบ ให้ยาคอบไปจับสัตว์ที่เลี้ยงไว้มาปรุงอาหารเพื่อจะได้รับพรตัดหน้าเอซาว เมื่อปรุงอาหารเสร็จแล้ว นางรีเบก้าจัดการเอาหนังสัตว์นั้นมาคลุมตัวยาคอบเพื่อให้ยาคอบมีขนรุงรังเหมือนกับเอซาว พอยาคอบนำอาหารไปให้ อิสอัคที่อายุมากแล้ว นัยน์ตาฝ้าฟางมองอะไรไม่เห็น เอื้อมมือไปจับยาคอบ เมื่อสัมผัสกับขนสัตว์ก็นึกว่าเป็นเอซาวจริง จึงรับประทานอาหารจนหมดและให้พร

“ขอพระเจ้าทรงอำนวยพรให้แก่เจ้า ทรงประทานน้ำจากท้องฟ้าให้แก่เจ้า ประทานความสมบูรณ์ของแผ่นดินให้แก่เจ้า ชนชาติทั้งหลายจะเคารพยำเกรงเจ้า เจ้าจะเป็นนายมีอำนาจเหนือพี่น้องและพวกพ้องทั้งปวง ผู้ใดสาปแช่งเจ้าก็ขอให้มันถูกสาปแช่ง ผู้ใดอำนวยพรแก่เจ้าผู้นั้นก็จะได้รับการอำนวยพรด้วย”

จนเมื่อเอซาวกลับมารู้ความจริงจึงเสียใจมาก ฝ่ายอิสอัคที่รู้ตัวว่าหลงกลยาคอบเสียแล้วก็ไม่รู้จะทำประการใด เพราะพรที่อำนวยแต่สิ่งดีๆ ได้มอบให้แก่ยาคอบหมดแล้ว เขาจึงให้พรอีกครั้ง

“เจ้าจะอาศัยอยู่บนแผ่นดินที่แห้งแล้ง แต่เจ้าจะดำรงชีวิตด้วยคมดาบ เจ้าจะรับใช้น้องเจ้า แต่วันใดที่เจ้าหลุดพ้นมันไปได้ เจ้าจะเป็นไทและเป็นใหญ่”

เอซาวอาฆาตยาคอบน้องชายของตนยิ่งนัก ถึงกับประกาศว่าจะต้องสังหารยาคอบให้ได้จึงจะหายแค้น ยาคอบนั้นเกรงกลัวพี่ชายจึงออกเดินทางร่อนเร่ไปยังดินแดนต่างๆ หวังจะให้ห่างจากพี่ชาย และเขาได้สืบสานวงศ์ตระกูลสืบทอดมาจนกลายเป็นชนชาติอิสราเอล หรือ ยิว ในปัจจุบัน ส่วนเอซาวนั้นคือบรรพบุรุษของชนชาติอาหรับที่อาศัยอยู่รอบดินแดนอิสราเอล และยังคงมีความเคียดแค้นชิงชังมาจนถึงปัจจุบัน

ติดตามอ่านเพิ่มเติมได้ที่ “อิสราเอล-ปาเลสไตน์ ตอนแรก”