ฤทธิ์หมัดเสือหิว…ชนะตัวเองให้ได้ก่อนสิ

ชีวิตนี้ไม่มีอะไรแน่นอนครับ บางคนบอกว่าทำในสิ่งที่ชอบแล้วจะดี … ไม่เวิร์คก็มีถมนะครับ บางคนบอกว่าตั้งใจทำให้ดีที่สุดเถอะ … ก็ดีที่สุดแล้วมันได้แค่นี้นี่นา หรือบางคนบอกว่า ลิขิตฟ้าหรือจะสู้มานะตน … แหม มันก็พยายามอ่ะนะ แต่ไม่เห็นได้ดีซักทีละว้อย คนเรานี่แม่งเรื่องมากครับ ก็เพราะเราเป็นคนนี่ล่ะ มีสิ่งเร้าต่างๆ มากมาย องค์ประกอบชีวิตแม่งเยอะครับ ถ้ารักจะทำก็อย่าหวังสูงนัก แต่ถ้าหวังก็ต้องอย่าท้อ แล้วต้องอย่ากลัวผิดหวัง

แต่เจ้าหมอนี่มันทำในสิ่งที่รัก แต่เสือกมีอุปสรรคใหญ่ทำให้สิ่งที่รักนั้นไม่ประสบความสำเร็จซักที แล้วอุปสรรคที่ว่าดันเป็นตัวมันเองนั่นแหละ ทีนี้เลยโทษใครไม่ได้ เจ้านี่ชื่อ โคซาคุ เป็นนักมวยพรสวรรค์ (มั้ง) รักมวยเป็นชีวิตจิตใจ ฝีมือก็มีดีอยู่บ้าง แต่ปัญหาใหญ่คือเสือกเป็นนักมวยประเภทตามใจปาก หิวตลอดศก แดกทุกอย่างที่ขวางหน้า ซึ่งเป็นเรื่องต้องห้ามสำหรับนักมวย น้ำหนักเลยขึ้นเอาๆ จะชกทีไรก็ต้องลุ้นว่าจะชั่งน้ำหนักผ่านไหม

เรื่องราวของเจ้านี่อยู่ในหนังสือการ์ตูนเรื่อง One Pound Gospel ในชื่อภาษาไทยว่า ฤทธิ์หมัดเสือหิว ผลงานของ อาจารย์ทากาฮาชิ รูมิโกะ คนที่เขียน รันม่า1/2 ลามูทรามวัยต่างดาว นั่นล่ะครับ เลยวางใจได้เรื่องมุกฮาและลายเส้นสะอาดตา ผลงานชิ้นนี้ใช้เวลานานพอสมควร คืออาจารย์เขียนไว้ตั้งแต่ปี 1987 โน่น แล้วก็ดองไว้เพราะมัวแต่ไปปั่น รันม่า กว่าจะมาจบก็ล่วงเข้าปี 2007 เป็นการ์ตูนขนาดสั้นแค่ 4 เล่มจบครับ ผมเคยอ่านเมื่อนานมาแล้วสมัยที่ยังไม่มีลิขสิทธิ์ วิบูลย์กิจเคยพิมพ์ออกมาสองเล่มแล้วก็หายเงียบไป ตอนนี้เห็นว่าพิมพ์ครบสี่เล่มแล้ว เป็นของสยามอินเตอร์ฯ  ลองไปตามล่าหากันเองละกัน

การ์ตูนแมวๆ

เมื่อไม่นานมานี้คงได้ยินข่าวฮือฮาที่ Sanrio บริษัทผู้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ Hello Kitty ออกมาประกาศว่านังเหมียวคิตตี้ไม่ใช่แมว … เล่นเอาอึ้งกันบางว่าชิบหายแล้ว คนทั้งโลกเข้าใจผิดมาตลอดเลยเหรอเนี่ย แล้วมึงก็ไม่เคยออกมาบอกชาวโลกเลยนี่หว่าว่านังหน้าซาลาเปามีหนวดแต่ไม่มีปากตัวนี้มันไม่ใช่แมว แบบนี้เข้าข่ายหลอกลวงชาวโลกมั้ยเนี่ย

ในโลกโซเชียลผมก็เห็นเขาโพสต์รูปแมวกันจัง เป็นโลกของคนรักแมวที่เขาชอบของเขา ก็เลยโพสต์กันสนุกสนาน ถึงขนาดทำ Fan Page กันเลยเชียว ไอ้ผมมันก็ไม่ได้รักแมวอะไรนักหนา แตต่ชวนให้นึกถึงเรื่องแมวๆ ยิ่งล่าสุดมีโอกาสกลับไปอ่านการ์ตูนเก่าๆ เกี่ยวกับแมว ก็เลยมานั่งนึกดูว่ามีเรื่องอื่นอีกไหมนะ สรุปเท่าที่นึกออกก็มี 5 เรื่อง

1. ไมเคิล แมวแก่แดด (What’s Michael, 1984)
เป็นการ์ตูนจบในตอนผลงานของ Mokoto Kobayashi อวดสายตาชาวโลกครั้งแรกในปี 1984 เล่าเรื่องของแมวล้วนๆ มีตัวเอกคือ ไมเคิล แมวสีส้ม พร้อมด้วยครอบครัวหรรษาประกอบด้วย ป๊ปโปะ แมวสีขาวแสนสวย ลูกชาย มินิเคิล ที่จริงไมเคิลมีลูกเป็นฝูงแต่ถูกยกให้คนอื่นไปเลี้ยงเหลือเป็นพระรองของเรื่องเพียงตัวเดียว

Wolf Children Ame and Yuki

ถ้าพูดถึงอนิเมชั่นแล้ว คงต้องยกให้ลูกพี่ใหญ่อย่างญี่ปุ่นเขาล่ะครับ เพราะเขาทำมันจริงจังพอๆ กับหนังใหญ่ อุตสาหกรรมอนิเมชั่นของญี่ปุ่นนั้นทำเงินปีละมหาศาล แค่ภายในประเทศก็ทำเงินไม่รู้ปีละเท่าไหร่ รวมถึงอนิเมชั่นที่ส่งออกไปทั่วโลก ที่สร้างความประทับใจให้ผู้ชมทั่วโลก อนิเมชั่นของญี่ปุ่นจึงเป็นมากกว่าแค่การ์ตูนทั่วไปสำหรับเด็ก

อนิเมชั่นของญี่ปุ่นนั้นเขาไม่ได้ทำขึ้นมาให้เด็กดูอย่างเดียว แต่ยังมีอนิเมชั่นเนื้อหาหนักๆ ที่น่าประทับใจอีกหลายเรื่อง

Wolf Children Ame and Yuki คือเรื่องล่าสุดที่ผมได้ดู รู้ข่าวมาก่อนว่าเรื่องนี้เป็นที่ยกย่องมากในญี่ปุ่น แล้วก็เพิ่งคว้ารางวัล 2013 Japan Academy Prize for Animation of the Year และ 2012 Mainichi Film Award for Best Animation Film ถ้าเป็นขาประจำอนิเมชั่นญี่ปุ่นน่าจะนึกถึง Studio Ghibli แต่ Wolf Children เรื่องนี้เป็นผลงานของ Studio Chizu

Wolf Children ว่าด้วยเรื่องของ Single Mom ฮานะ ที่ต้องออกจากมหาวิทยาลัยเพื่อเลี้ยงดูลูกเล็กๆ ทั้งสอง ปัญหาคือพ่อของเด็กไม่ใช่ผู้ชายธรรมดา แต่เขาเป็นมนุษย์หมาป่าตัวสุดท้ายของญี่ปุ่น ลูกๆ ทั้งสอง ยูกะ กับ อาเมะ ก็คือมนุษย์หมาป่าสองตัวสุดท้ายในญี่ปุ่น เมื่อวันหนึ่งพ่อของทั้งคู่เสียชีวิต ปล่อยให้ฮานะต้องรับภาระเลี้ยงดูเด็กๆ ทั้งสองเพียงลำพัง

ท่ามกลางชีวิตในเมืองใหญ่ ฮานะประสบปัญหาอย่างหนักในการเลี้ยงดูเด็กทั้งสองที่นับวันจะเติบโตขึ้นท่ามกลางความลังเลว่าจะเป็นมนุษย์หรือเป็นหมาป่า อย่างตอนที่ยูกะไม่สบาย ฮานะก็สับสนว่าจะพาลูกไปหาหมอเด็กหรือไปหาสัตวแพทย์ดี

ฮานะแก้ปัญหาด้วยการอพยพไปอยู่บ้านนอก ผู้หญิงตัวเล็กๆ คนเดียว กับลูกเล็กอีกสองคน ต้องเผชิญความลำบากกับชีวิตในชนบท เธอต้องเริ่มต้นชีวิตใหม่ทั้งหมด ต้องทำสวนทำไร่ทั้งที่ไม่เคย แต่ทั้งหมดก็เพื่อรักษาสัญญาที่ให้ไว้กับสามี “เราจะร่วมกันเลี้ยงเขาทั้งคู่ให้มีความสุข”

ครึ่งแรกของเรื่องโฟกัสไปที่ชีวิตของคุณแม่มือใหม่อย่างฮานะ ที่ต้องเลี้ยงดูลูกเล็กทั้งสองที่จะแปลงเป็นหมาป่าเมื่อไหร่ก็ได้ตามแต่ใจ เธอต้องคอยระแวดระวังไม่ให้ใครรู้ความลับ แต่เด็กๆ ก็มัวแต่เล่นสนุกและตื่นเต้นไปกับชีวิตใหม่ในชนบท โดยเฉพาะยูกะที่จะร่าเริงเป็นพิเศษ เมื่อได้กระโดดโลดเต้นวิ่งเล่นในทุ่งกว้างตามประสาหมาป่า ผิดกับอาเมะที่ติดแม่และอ่อนแอกว่าพี่สาว

แม้จะลำบากสักแค่ไหน แต่โชคดีที่ฮานะได้พบกับชาวบ้านผู้อารี ในที่สุดเธอก็สามารถยืนหยัดอยู่ได้ อย่างมีความสุขตามอัตภาพ จนกระทั่งเมื่อลูกๆ เริ่มเติบโตขึ้น

สถานการณ์กลับเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิงในช่วงครึ่งหลังของเรื่อง ยูกะที่ตอนเด็กชื่นชอบชีวิตในป่าตามประสาหมาป่า กลับพยายามทำตัวเป็นมนุษย์ เมื่อเธอไปโรงเรียนและใช้ชีวิตร่วมกับผู้คนปกติ เธอเอ่ยปากว่าจะไม่ขอเป็นหมาป่าอีก ขณะที่อาเมะที่เคยอ่อนแอ กลับมีท่าทีแข็งกร้าวและสันโดษมากขึ้น เมื่อทั้งสองเติบโตจนถึงเวลาที่จะต้องเลือกทางเดินของตัวเองไม่ว่าจะเป็นเส้นทางของมนุษย์หรือหมาป่า ฮานะในฐานะแม่จะทำอย่างไร

ผมชอบตรงที่หนังเล่าเรื่องแนว Coming Age ได้อย่างเนียน แทนที่จะเล่าถึงเด็กสองคนที่เดินทางมาถึงทางแยกของชีวิตแบบทั่วๆ ไป แต่เพิ่มแง่มุมความขัดแย้งด้วยความที่ทั้งสองเป็นมนุษย์กึ่งหมาป่า ยูกะเลือกที่จะใช้ชีวิตแบบมนุษย์ ส่วนอาเมะกลับเลือกที่จะเดินตามสัญชาตญาณหมาป่า แม้ฮานะจะหัวใจสลาย แต่เธอก็ยอมรับและให้กำลังใจลูกชาย จนเมื่อยูกะเติบโตเธอก็จากฮานะไปอีกคน เพื่อไปใช้ชีวิตตามเส้นทางที่เธอเลือก ทำให้ผมนึกถึงหนังสือ ปรัชญาชีวิต ของ คาลิล ยิบราน (Kahlil Gibran) ที่ว่า

บุตรของเธอ…ไม่ใช่บุตรของเธอ
เขาเหล่านั้นเป็นบุตรและธิดาแห่งชีวิต
เขามาทางเธอ แต่ไม่ได้มาจากเธอ
และแม้ว่าเขาอยู่กับเธอ แต่ก็ไม่ใช่สมบัติของเธอ
เธออาจจะให้ความรักแก่เขา แต่ไม่อาจให้ความนึกคิดได้
เพราะว่าเขาก็มีความนึกคิดของตนเอง
 
เธออาจจะให้ที่อยู่อาศัยแก่ร่างกายของเขาได้
แต่มิใช่แก่วิญญาณของเขา
เพราะว่าวิญญาณของเขานั้น อยู่ในบ้านของพรุ่งนี้
ซึ่งเธอไม่อาจเยี่ยมเยือนได้ แม้ในความฝัน…
 
เธออาจจะพยายามเป็นเหมือนเขาได้
แต่อย่าได้พยายามให้เขาเหมือนเธอ           
เพราะชีวิตนั้นไม่เดินถอยหลัง
หรือห่วงใยอยู่กับวันวาน    

เป็นอนิเมชั่นที่มีเนื้อหาเนียนมากๆ เรื่องหนึ่ง ส่วนของภาพก็โดดเด่นด้วยความเป็นการ์ตูน บางฉากผมยังรู้สึกว่าเขาเอาภาพจริงมาประกอบ หรือเขาจะใช้วิธีวาดก็ไม่รู้ แต่มันเนียนมากๆ อย่างฉากในป่า ต้นไม้ น้ำตก ช่างเหมือนจริงจนเล่นเอาเคลิ้ม ตัวละครก็วาดได้น่ารักน่าชัง โดยเฉพาะเด็กๆ ทั้งสอง

ใครพอจะหาดูได้ก็แนะนำครับ เป็นการ์ตูนดีๆ อีกเรื่องที่น่าจะดูกัน อาจจะเหมาะสำหรับผู้ใหญ่มากกว่าเด็กเล็ก ส่วนตัวผมเองก่อนดูนั้นก็คาดหวังไว้ที่ ๘ เต็ม ๑๐ แต่พอดูจบก็ให้ไปเลย ๙ และผมเชื่อว่าใครที่ได้ดูก็คงประทับใจไม่ต่างกัน

ไคจิ กลโกงมรณะ … ก็มึงทำตัวเองแท้ๆ เชียว

เคยได้ยินใครไม่รู้เปรียบเปรยเอาไว้ว่า ชีวิตก็เหมือนเล่นเกม มีแพ้ มีชนะ มีได้ มีเสีย ต้องเสี่ยง ต้องสู้ แต่น่าเสียดายที่เกมนี้ไม่มีโอกาสเริ่มเล่นใหม่ เพราะมันดันมีชีวิตของผู้เล่นเป็นเดิมพัน เลยอดเพ้อเจ้อไปไม่ได้ว่าถ้าเป็นเราไปเล่นเกมแบบนั้น กูจะรอดไหมเนี่ย

ไอ้นายไคจิ ชายหนุ่มขี้แพ้ที่ใช้ชีวิตห่วยแตกไปวันๆ ทำงานพิเศษแลกรายได้นิดหน่อย เอาแต่เพ้อฝันว่าอยากจะรวย แต่เสือกขี้เกียจ เห็นคนอื่นมีฐานะก็พาลว่า “ไอ้พวกนี้มันต้องโกงเขามาแน่ๆ”  เจอรถใครหรูๆ ก็หมั่นไส้ เตะจนรถเขาบุบบี้ สรุปคือไอ้นายไคจิแม่งมีชีวิตที่สุดเส็งเคร็ง เหมือน “ขยะ” นี่เอง วันหนึ่งมันก็ซวยจนได้เมื่อเพื่อนที่มันไปค้ำประกันเงินกู้ให้เสือกหนีไป ไคจิก็เลยรับเคราะห์ต้องใช้หนี้หัวโต แน่นอนว่ามันไม่มีปัญญาหาเงินมาใช้แน่นอน มันจึงต้องเสี่ยงดวงเข้าไปเล่นเกมอะไรก็ไม่รู้ที่นายทุนบอกมันว่า “ถ้าโชคดีอาจจะล้างหนี้ได้หมดในหนึ่งวัน แถมยังได้เงินรางวัลกลับมาเป็นล้านด้วยนะ”

นิสัยอย่างไคจิที่คิดไม่เป็นก็ย่อมยอมตกลงง่ายๆ และนี่เองที่ทำให้ชีวิตของมันไม่มีวันเหมือนเดิมอีกต่อไป

เกมที่ไคจิต้องเล่นนั้นแสนจะง่ายดาย มันคือเกม เป่ายิ้งฉุบ แม้จะดูเหมือนง่ายๆ แต่ไคจิก็ถูกหลอกเสียตั้งแต่ต้น จนต้องพ่ายแพ้ กลายเป็นแรงงานทาสให้กับบริษัทยักษ์ใหญ่ ทำงานใช้หนี้หัวโตอยู่ใต้ดิน ๑๕ ปี หรือไม่ก็จนกว่าจะตายห่ากันไป ชีวิตทาสนั้นเหมือนอยู่ในค่ายกักกัน มีการตีตราติดไมโครชิพไว้ที่ตัวกันหลบหนี อาบน้ำเป็นเวลา กินข้าวเป็นเวลา ที่เหลือทำงานอย่างเดียว เงินเดือนที่ได้เป็นเหมือนแบงค์ทำเองของบริษัทนายทุน มีค่าเมื่อเทียบเงินจริงเพียงหนึ่งในร้อย แต่ทุกคนก็ไม่มีสิทธิ์ขัดขืน ไคจิพยายามตั้งใจเก็บเงินเพื่อจะได้ล้างหนี้ แต่พวกผู้คุมก็เอาของมาขาย หลอกให้พวกทาสใช้เงิน เพื่อที่ท้ายที่สุดก็จะไม่มีใครมีเงินเหลือนั่นเอง

ฉากที่พวกทาสรุมซื้อเบียร์มากินหลังจากได้เงินเดือนก้อนแรก ถ้าเป็นชีวิตปกติก็ดูจะเป็นเรื่องธรรมดาที่อุตส่าห์ทำงานมาเหนื่อยๆ ก็อยากจะจิบเบียร์เย็นๆ ซักหน่อย แต่สถานการณ์ขณะนั้นดูช่างน่าสมเพชมากกว่า เมื่อพวกทาสถูกหลอกให้ใช้เงินแลกกับความสุขเล็กๆ น้อยๆ ความจริงแล้วมันก็เห็นกันอยู่ในชีวิตทั่วไป  คุณเคยเห็นไหมล่ะครับ คนที่บอกว่าจนแสนจน จนแทบไม่มีอะไรจะเหลือ แต่เสือกดันมีเงินไปซื้อเหล้ามากิน แต่ก็ยังบ่นว่าจนจังเลยเว้ย แบบนี้คุณคิดจะเห็นใจบ้างไหมครับ… คุณอาจจะคิดว่า แหม เราก็พูดได้สินะ เพราะเราไม่ได้จนแบบเขานี่ แต่ผมก็อยากถามต่อว่าถ้าจนแล้วยังไม่คิด หรือต่อให้คิดแล้วมันไม่มีหนทาง การถลุงเงินที่มีอยู่น้อยนิดไปกับเรื่องงี่เง่าเหล่านี้ มันจะช่วยอะไรได้ล่ะครับ ถ้าคิดเต็มที่แล้วได้เท่านี้ ก็หมดหนทางจะเห็นใจ

ไคจิยังยอมเสี่ยงชีวิตเดิมพันกับเกมที่โหดกว่า อย่างเดินข้ามตึกระฟ้าบนคานแคบๆ แต่มันก็ดวงแข็งเกินคาด ไคจิรอดมาได้เพียงคนเดียว แทนที่จะรับเงินแล้วกลับสู่เสรีภาพซะ (หลังจากโดนหักโน่นหักนี่จนเหลือเพียงไม่กี่แสนเยน) ไคจิยังเสือกเดิมพันกับเกม อีการ์ด ต่ออีก ประมาณว่ากูไม่มีอะไรจะเสียแล้ว ซึ่งผมคิดว่าแม่งก็คิดได้สั้นเหมือนพวกที่บ่นว่าจนแต่เสือกแดกเหล้านั่นแหละครับ ใครมันจะไม่มีอะไรเหลือที่จะเสียบ้างครับ อย่างน้อยชีวิตมึงนั่นไง ถ้าอยากจะเสียก็ไม่ต้องไปเดิมพันอะไรนั่นหรอก แค่อยู่แบบปกติทุกวันนี้ก็เสี่ยงจะตายห่าอยู่แล้ว จะไปเดิมพันงี่เง่านั่นไปอีกทำม้าย แต่พระเอกของเรามันเสือกไม่คิดแบบนี้น่ะสิ

ไอ้หมอนี่หน้าคุ้นๆ ใช่ไหมครับ มันก็คือ ทัตสึยะ ฟูจิวาระ
ที่เล่น Death Note ไงล่ะ

เกมอีการ์ดมันก็คล้ายๆ เกมการ์ดพลังนั่นแหละครับ เปิดการ์ดขึ้นมาใครเหนือกว่าก็กินไป แต่คราวนี้มีเดิมพันเป็นร้อยล้านเยน แต่ถ้าแพ้ก็ต้องกลับไปเป็นทาสหัวโตอีก ท้ายที่สุดไอ้ไคจิจะรอดหรือไม่ ลองไปหามาดูกันเองละกันครับ

ผมชอบฉากหนึ่งตอนต้นเรื่อง ที่บรรดาคนที่เข้ามาเล่นเกมโวยโน่นโวยนี่ จนผู้คุมด่ากลับไปว่า พวกมึงจะเรียกร้องห่าอะไร ตอนที่มีโอกาสก็เสือกไม่คว้าเอาไว้ เป็นนักเรียนก็ไม่ตั้งใจเรียน ใช้ชีวิตเหลวแหลก แล้วจะมาขอโอกาสอะไรตอนนี้ คือพวกมึงทำตัวเองแท้ๆ ดังนั้นก็จงจัดการด้วยตัวมึงเองเถอะนะ ประมาณนั้น

ตัวละครในเรื่องนั้นแบ่งออกเป็นสองฝ่ายอย่างชัดเจน คือพวกทาสขี้แพ้กับบรรดานายทุนที่เห็นชีวิตของพวกนี้เป็นแค่ขยะ ตอนที่ไคจิกับพวกต้องเสี่ยงตายเดินข้ามตึกนั้นได้ถูกถ่ายทอดสดให้พวกเศรษฐีนั่งเชียร์อย่างเมามัน เหมือนเรื่องราวใน The Hostel เลยครับ ที่ไอ้พวกจิตวิปลาสจับเอานักท่องเที่ยวมาฆ่าโชว์ให้พวกสมาชิกในคลับนั่งชม ราวกับไม่ใช่มนุษย์ด้วยกัน จะว่าไปมันก็เหมือนการกินกันทั้งเป็นนั่นแหละครับ ความเสมอภาคนั้นก็เป็นเพียงลมปาก คนที่เหนือกว่าย่อมกินคนที่อ่อนกว่าเป็นธรรมดา จะไปคิดอะไรมาก

ภาพจากหนังเรื่อง 13 … เสี่ยงแบบนี้ทั้งเรื่อง

ไคจิ กลโกงมรณะ เป็นหนังที่ดัดแปลงมาจากการ์ตูนระดับรางวัลเมื่อปี ๑๙๙๘ ผมยังไม่มีโอกาสอ่านฉบับการ์ตูนหรอกครับ คิดว่าคงไม่จำเป็นแล้ว เพราะดันดูหนังจนรู้เรื่องหมดแล้วน่ะสิ ก่อนหน้านี้ผมเพิ่งได้ดูหนังเรื่อง 13 เป็นหนังที่เอาชีวิตคนมาเล่นเป็นเกมอีกเหมือนกัน โหดพอๆ กันเลย เกมง่ายๆ ครับ แต่เอาคน ๑๓ คน มายืนเรียงเป็นวงกลม แจกปืนให้คนละกระบอกในนั้นมีกระสุนกระบอกจะลูก จ่อกบาลคนข้างหน้าไว้ แล้วลั่นไกพร้อมๆ กัน ใครซวยก็โดนยิงหัวเละ คนที่รอดก็เล่นด่านต่อไปโดยที่จะเพิ่มจำนวนกระสุนไปเรื่อยๆ จนเหลือคนสุดท้าย ลุ้นระทึกดีไหมล่ะครับ

นึกๆ ดูแล้ว ชีวิตทุกวันนี้มันก็ลุ้นระทึกอยู่แล้ว ไม่ต้องมีใครเอาปืนมาจ่อกบาล แค่หนึ่งช่วงลมหายใจเข้าออกก็ไม่มีใครรู้แล้วล่ะครับว่าวินาทีต่อไปจะเกิดอะไร ทำได้เพียงแค่วินาทีนี้ให้ดีที่สุดเท่านั้นก็เกินจะพอ

“ชินจัง” เริ่ม “จริงจัง”

เคยอ่านการ์ตูน “ชินจังจอมแก่น” ไหมครับ ถึงไม่เคยอ่านก็น่าจะพอรู้จักเจ้าหนูกวนตีนหัวมันฝรั่งคนนี้กันมาบ้าง เมื่อตอนที่เจ้าชินจังมาปรากฏตัวในบ้านเรายุคแรก ๆ มักจะโดนโจมตีจากบรรดาชาวอนุรักษ์ที่มองว่าเป็นการ์ตูนลามก เป็นพิษต่อสังคม เนื่องจากเนื้อหาและพฤติกรรมของตัวละคร โดยเฉพาะเจ้าชินจัง ที่มักทำอะไรพิเรนทร์ ๆ ออกไปทางทะลึ่งตึงตัง จนกลัวว่าเด็กไทยจะเลียนแบบ

จนแล้วจนรอดความคิดของใครบางคนที่อยากจะแบนการ์ตูนเรื่องนี้ก็ไม่เป็นผล เพราะคงไม่มีใครที่จะไร้ปัญญาถึงขนาดบ้าตามการ์ตูนไปได้ อย่างเช่นเดินดึงช้างน้อยกลางถนน และแท้จริงแล้วมันก็คือพฤติกรรมทั่วไปของเด็กวัยนี้ ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าพวกที่คิดแบบนั้นมันว่างมากนักหรือไง

ถ้าจะว่ากันตรง ๆ การ์ตูนเรื่องนี้มันก็ทะลึ่งจริง ๆ นั่นแหละ แต่มันก็แค่การ์ตูน มันสะท้อนสิ่งที่พบเห็นในชีวิตประจำวันของชาวญี่ปุ่นหรือชาวไทยเองในบางเรื่อง ยิ่งพฤติกรรมของเจ้าชินจังด้วยแล้ว มันก็แค่เด็กชายวัย ๕ ขวบ ที่แก่นแก้วแก่แดดเกินวัย โดยที่ยังไม่เข้าใจในสิ่งที่ตัวเองทำลงไปด้วยซ้ำ อย่างลีลาหลีหญิง ท่าเต้นนู้ดครึ่งก้น การเล่นแกล้งตาย เจ้าชินจังมันก็ทำไปด้วยความบ้าบอประสาเด็กแค่นั้น

มุก ‘ซูชิห่อเต้าหู้’ ยังมีให้เห็นบ่อยๆ

ผมติดตามอ่านชินจังมาอย่างต่อเนื่องและเริ่มเห็นความเปลี่ยนแปลงบางอย่าง ในยุคแรก ๆ เนื้อหามักจะพุ่งประเด็นไปที่พฤติกรรมกวน ๆ ของเจ้าชินจัง วนเวียนอยู่กับครอบครัวโนฮาร่าที่แสนวุ่นวาย มุกตลกที่ซัดเข้ามาไม่ยั้งทั้งที่บางทีก็เป็นเรื่องที่แสนธรรมดา แต่เราก็อดขำไม่ได้ อันนี้ต้องยกความดีให้กับทีมผู้แปลที่หยอดมุกฮาตามแบบไทย ๆ ได้อย่างออกรส การเรียกชื่อตัวละคร การล้อเลียนที่แปลงจากมุกต้นฉบับมาให้คนไทยอ่านแล้วขำ ผมถือว่าทีมแปลชุดนี้ทำหน้าที่ได้อย่างสุดยอดทีเดียว

มาถึงสิ่งที่ผมเห็นว่ามันเริ่มเปลี่ยนแปลง ไม่รู้ว่าคิดเหมือนกันหรือไม่ว่าชินจังในช่วงหลังเริ่มใส่ประเด็นที่จริงจังมากขึ้น แม้ว่าความฮาแบบบ้าบอยังคงมีอยู่ แต่ครอบครัวโนฮาร่าหรือตัวละครประกอบอื่น ๆ เริ่มแสดงแง่มุมที่เป็นจริงจังมากกว่าแต่ก่อน ด้วยสถานการณ์ที่พบเจอต่างกันไป ความจริงจังถูกแทรกอยู่ในหลายตอน (แต่แฝงไปด้วยความฮา) และเริ่มมากขึ้น ๆ เมื่อตอนที่ มิซาเอะ ตั้งท้อง ฮิมาวาริ มีหลายตอนที่เรียกน้ำตาจากผู้อ่านได้ อย่างตอนที่เจ้าชินจังคิดว่าแม่จะตายเพราะเห็นแม่มีอาการแพ้ท้อง หรือตอนหนึ่งที่ฮิมาวาริตัวโตขึ้นอย่างผิดปกติเพราะกินยาของด็อกเตอร์จนกลายเป็นคนแก่และใกล้จะตาย เจ้าชินจังพยายามแบกน้องสาวที่ตัวโตกว่าตัวเองหลายเท่าเพื่อไปให้ด็อกเตอร์รักษา เป็นการเผยให้เห็นด้านที่อ่อนโยนของเจ้าหนูหัวมันคนนี้ได้ดีทีเดียว

ในเล่มที่ ๓๑ ยิ่งตกใจเข้าไปใหญ่ คือไม่คิดว่าผู้เขียนจะเพิ่มความดราม่าแบบช็อคคนอ่าน เมื่อ โทคุโร่ แฟนหนุ่มของคุณครูมัตสึซากะต้องเสียชีวิตจากเหตุก่อการร้าย ช็อตนี้ทำเอาคนอ่านอึ้งไปเหมือนกันเพราะไม่คิดว่าจะเจอพล็อตหนัก ๆ จากการ์ตูนฮาแตกแบบนี้ ! เมื่อสูญเสียคนรัก ครูมัตสึซากะที่ปกติออกจะเข้มแข็ง ปากจัด ขี้วีน กลายเป็นคนที่จมปลักอยู่กับการสูญเสีย มีอาการของ โรคประสาทประเภทซึมเศร้า (Depressive Neurosis) เป็นอาการที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยที่สูญเสียสิ่งที่รักไป ทำทุกอย่างให้ตัวเองตายเพื่อจะได้ตามไปอยู่กับแฟนหนุ่ม อันนี้ก็คือเริ่มทำร้ายตัวเองละ มีอการดูถูกตัวเอง ไม่เห็นค่าตัวเอง (self-depreciation) เล่มที่ ๓๑ นี้ ใช้พื้นที่กว่า ๑ ใน ๓ ไปกับการทำร้ายตัวเองของครูมัตสึซากะ ท้ายสุดเธอจึงค้นพบสัจธรรมแห่งชีวิตและยืนหยัดมีชีวิตอยู่ต่อไปอย่างเข้มแข็ง (แต่ก็ปนไปด้วยความป่วนของเจ้าชินจังเช่นเดิม)

หลายตอนที่ชินจังและครอบครัวสวมบมบาทเป็นซามูไรพเนจรผู้มีวิชาเพลงดาบทวารบานเป็นท่าไม้ตาย (อยากรู้ว่าเป็นยังไง ต้องไปหามาอ่าน) ออกเดินทางไปเรื่อย ๆ และต้องช่วยเหลือผู้คนโดยไม่ได้หวังสิ่งตอบแทน (ยกเว้นถ้าเป็นคนสวย) ต้องเป็นจอมโจรลูแปงที่สรางความปั่นป่วนแต่เบื้องหลังคือการช่วยเหลือคนที่อ่อนแอกว่า หรือตัวละครอย่าง เนเน่จัง ที่ลงโทษตัวเองเพราะเป็นต้นเหตุให้ครูมัตสึซากะต้องเลิกรากับแฟน (พฤติกรรมของเนเน่จังก็น่าเอามาเป็นกรณีศึกษาสำหรับเยาวชนได้นะ) จากพฤติกรรมสอดรู้เรื่องชาวบ้านโดยไม่ยั้งคิด และอื่น ๆ อีกมากมายที่บ่งบอกถึงชีวิตสามัญของผู้คนในสังคมที่มีทั้งรัก โลภ โกรธ หลง

แฟนการ์ตูนชินจังคงรู้สึกเหมือนผมว่าการ์ตูนเรื่องนี้ไม่ได้เอาฮาอย่างเดียว แต่แฝงแง่คิดและสะท้อนสังคมได้อย่างน่าทึ่งโดยอาศัยอารมณ์ขันเป็นสื่อสำคัญ หากย้อนกลับไปพลิกดูดี ๆ ตั้งแต่เล่มแรกแล้ว เราจะเห็นมุมมองน่ารัก ๆ และอบอุ่นจากการ์ตูนเรื่องนี้ จนมาถึงเล่มหลัง ๆ ที่จะเริ่มเอาจริงเอาจังกับตัวละครมากขึ้น จนเกือบจะกลายเป็นการ์ตูนจริงจังไปแล้วในที่สุด ซึ่งผมคิดว่านี่เป็นแง่มุมที่อาจารย์อุสึมิผู้ล่วงลับพยายามสื่อถึงผู้อ่าน

แล้วก็อดคิดไม่ได้ว่าถ้าอาจารย์ยังอยู่แล้วเขียนไปเรื่อย ๆ จนเจ้าชินจังเติบโต เจ้าหนูหัวมันจะกลายเป็นผู้ใหญ่แบบไหนกันแน่นะ ?

ผู้หญิงในการ์ตูนนักสืบ … มิยูกิ vs รันจัง

ประกาศ : ความเห็นในบทความนี้เป็นของผู้เขียน คิดเอง รู้สึกเอง ใครไม่เห็นด้วยก็ไม่ว่ากัน ก็ผมมองของผมแบบนี้ใครจะทำไม อยากให้คิดเสียว่านี่คือหนึ่งในความเห็นของคนอ่านการ์ตูนเหมือนกัน

เพิ่งได้การ์ตูนมานอนอ่านเล่น เป็นการ์ตูนแนวนักสืบที่ติดกันทั่วบ้านทั่วเมือง คินดะอิจิ กับ โคนัน จริงๆ แล้วเลิกอ่านไปนานพอสมควร คินดะ นั้นยังออกตอนใหม่ๆ ออกมา แต่จะเป็นตอนสั้นๆ ร้อยปีจะออกซักเล่ม (ประชด) ส่วน โคนัน นี่ไม่คิดอยากจะอ่าน ถ้าไม่ติดว่ามันไม่มีอะไรให้อ่าน เพราะโคตรบิดามารดามัน ล่อไปหกสิบกว่าเล่มแล้ว เมื่อไหร่มันจะโตซักที

ทั้งสองเรื่องเป็นการ์ตูนประเภทเดียวกัน พล็อตเรื่องคล้ายๆ กัน แต่นานๆ ไป รู้สึกว่าพล็อตเรื่องเริ่มจะเหมือนกันขึ้นทุกที อย่างโคนันนั้นบอกกันโต้งๆ ว่าศัตรูหลักคือ กลุ่มชายชุดดำ องค์กรลับที่ไม่มีที่มาที่ไป และเข้ามาพัวพันกับคดีที่เจ้าโคนันไปยุ่งด้วยทุกครั้ง ทางฝ่ายคินดะ แต่เริ่มเดิมทีจะไม่มีศัตรูประจำตัว ที่มีเจ้าประจำก็คือ จอมโจรปริศนา แต่ก็โผล่มาแค่ ๒-๓ ตอน พอได้ฮา แต่พอเข้าสู่เล่มหลังๆ ก็เริ่มมีศัตรูคู่ปรับคือ จ้าวตุ๊กตานรก และพอมาถึงฉบับที่เป็นตอนพิเศษสองเล่มจบ ก็จะมีจ้าวตุ๊กตานรกออกมาเกือบทุกตอนไป กลายเป็นว่าทั้งสองเรื่องเดินมาในแนวเดียวกันซะงั้น

แต่ที่อยากจะพูดถึงในตอนนี้ก็คือเรื่องของผู้หญิงของทั้งคู่ ตั้งแต่สมัยที่อ่านทั้งสองเรื่องในยุคแรกๆ รวมถึงดูอนิเมชันแล้ว รู้สึกว่าผู้หญิงของทั้งคู่มีข้อที่ต่างกันและตรงกันอยู่หลายจุด แต่ขอประกาศตรงนี้เลยว่าผมรำคาญตัวละคร โมริ รัน ของเรื่อง โคนัน เป็นที่สุด ขณะที่ มิยูกิ ของเจ้าคินดะ แม้จะอ่อนแอสุดๆ แต่ดูเธอจะเป็นประโยชน์มากกว่าเป็นภาระเสียอีก

เคยมีคนเขียนวิจารณ์ถึงจุดนี้ตามเน็ตมาบ้างแล้ว หลายคนชอบ รันจัง เพราะเธอเก่งกาจศิลปะการต่อสู้ แต่ผมว่าเธอ “ดูเหมือน” จะเก่งมากกว่า เพราะหลายต่อหลายครั้งที่เธอมักทำเสียเรื่อง และเธอมีความอ่อนไหวแบบผู้หญิงมากเสียกว่า มิยูกิ ที่ “ดูเหมือน” จะอ่อนแอมากกว่าเธอ ทั้งที่มิยูกิไม่มีวิชาป้องกันตัวอะไรเลย แต่ด้วยลักษณะนิสัยของเธอ ผมกลับคิดว่าเธอเข้มแข็งและมีคุณค่าทางอาหารมากกว่ารันจังหลายเท่า

รันจัง – ลายเส้นของ อ.อาโอยาม่า ที่ระยะหลังๆ มีเหลี่ยมมุมมากกว่าตอนแรกๆ

รัน และ มิยูกิ เป็นนักเรียนชั้น ม. ๕ ที่แสนธรรมดาๆ แต่ที่ไม่ธรรมดาเพราะดันมีแฟนเป็นนักสืบ ที่ย่างกรายไปที่ไหนก็มีแต่คนตาย รันจัง นั้นมีดีกรีเป็นแชมป์คาราเต้ระดับจังหวัด ถ้าคนร้ายไม่ใช่ผีล่ะก็ แม่คุณเตะไม่เลี้ยง ถึงขนาดหลบลูกปืนก็ทำมาแล้ว (ในการ์ตูนตอน ปริศนานักล่าทรชนทมิฬ) ผลการเรียนอยู่ในระดับดี ในการ์ตูนไม่ได้บอกว่าเธอเรียนเก่งไหม แต่ดูจากเนื้อเรื่องโดยรวมแล้วเธอก็ไม่ใช่คนที่เรียนแย่ ออกจะอยู่ในระดับดีด้วยซ้ำ ทำครัวเก่ง เพราะต้องทำกับข้าวเลี้ยงทั้ง โมริ และ โคนัน นิสัยโดยรวมโคตรเป็นผู้หญิง ขี้แย ขี้กลัว กลัวผีขึ้นสมอง ใจเสาะ ชอบแส่เรื่องชาวบ้าน ไม่มีความมั่นใจ สรุปว่าเป็นผู้ยิ้งงงง ผู้หญิง

ลายเส้นของคินดะในยุคหลังๆ ตัวละครจะดูเพรียวขึ้นกว่าตอนแรกๆ

ฝ่าย มิยูกิ รายนี้เรียนเก่งระดับท็อป ถูกคาดหมายว่าต้องเข้ามหา’ลัยชั้นนำได้อย่างสบายๆ เก่งแม่งทุกวิชา เป็นคนละเอียด ไม่มีวิชาป้องกันตัวเลยยกเว้นลูกตบพิฆาตที่ใช้ได้แต่กับเจ้าคินดะคนเดียว อ่อนแอแบบสุดๆ จึงน่าจะเป็นภาระให้กับคินดะมากกว่า แต่นับกันจริงๆ แล้ว เธอตกเป็นเหยื่อเพียง ๓-๔ หนเท่านั้นเอง แม้ว่าการที่มีเธออยู่ใกล้ๆ จะทำให้คินดะต้องพะวงอยู่เสมอ แต่ในทางกลับกัน การมีเธออยู่ใกล้ๆ ก็คอยช่วยคินดะไขปริศนามาแล้วมากมาย นั่นคือสมองและความฉลาดของเธอมีส่วนช่วยคินดะมากกว่าจะเป็นภาระ หรือถ้าไม่เช่นนั้นเธอก็จะเป็นแรงกระตุ้นชั้นดีที่ทำให้เจ้าคินดะมีกำลังใจเผชิญปัญหาต่อไปได้

ตรงข้ามกับรัน แม้บางครั้งการที่มีรันอยู่ใกล้ๆ ก็ไม่ได้ช่วยให้ ชินอิจิ (หรือโคนัน) ไขปริศนาได้ดีขึ้น แถมยังกลายเป็นอุปสรรคในการยิงเข็มยาสลบใส่โคโกโร่ หรือขวางการเข้าถึงหลักฐาน หรือแม้กระทั่งทำลายหลักฐานอย่างไม่ตั้งใจ และที่ผมไม่ชอบสุดๆ คือการไม่เข้าใจสถานการณ์และพฤติกรรมอันไม่ถูกกาละเทศะจนเกือบเป็นเหตุให้เกิดความสูญเสียทั้งกับตัวเองและคนอื่น ตัวอย่างชัดๆ เช่นในการ์ตูนตอน ยุทธการเหนือห้วงทะเลลึก เมื่อวายร้ายของเรื่องทำการระเบิดเรือสำราญ ขณะที่ทุกคนอพยพจนเกือบหมด รันยังมีกะใจกลับไปเพื่อเอาสร้อยคอที่เด็กๆ ทำให้เป็นของขวัญ เข้าใจล่ะว่าเป็นของที่เด็กๆ อุตส่าห์ทำให้แต่ช่วงเวลานั้นมันไม่ใช่เวลาจะมาทำตัวเป็นนางเอก สุดท้ายแล้วเธอก็ติดอยู่ในเรือที่กำลังจะจม จนเกือบทำให้คนอื่นต้องตายเพราะวิ่งตามหาเธออยู่

หรืออีกหลายหนที่ความไม่รู้ของรันว่าโคนันคือชินอิจิ ทำให้เธอเข้าไปยุ่งกับการสืบสวนของโคนันจนเกือบทำเสียเรื่องอยู่บ่อยครั้ง แต่ที่ขัดใจที่สุดคือ “ความระแวง” และ “ความไม่เชื่อใจ” ที่มีต่อชินอิจิ นั่นอาจเป็นการสร้างสถานการณ์เพื่อเพิ่มอารมณ์ดราม่าให้กับการ์ตูน แต่โดยธีมของเรื่องคือการสืบสวนคดี อารมณ์ที่ใส่เข้ามาแบบนี้จึงทำให้บรรยากาศของเรื่องเสียไปไม่น้อย โดยเฉพาะฉากหึงแบบไม่เข้าเรื่องของรันที่ดูน่ารำคาญมากกว่าน่ารัก

ส่วนทางมิยูกินั้นผู้เขียนย้ำตลอดว่าเธอกับคินดะโตมาด้วยกันแต่เด็ก (เหมือนชินอิจิกับรัน) แต่มิยูกิมีความเชื่อมั่นและเชื่อใจคินดะอย่างเต็มเปี่ยม ไม่เถียงว่าคู่รักทั้งสองมีใจให้แก่กันอย่างสุดซึ้ง แต่ความรู้ใจซึ่งกันและกันของคู่หลังน่าจะมีมากกว่าอย่างเห็นได้ชัด เราแทบจะไม่เคยเห็นบทสวีทของมิยูกิกับคินดะเลยในช่วงแรกจนกระทั่งถึงตอน คดีฆาตกรรมตุ๊กตารัสเซีย เราจึงเห็นการแสดงออกแบบหวานๆ ของคินดะ เมื่อเขาแอบขโมยจูบมิยูกิผ่านกระจก! แม้ว่าจะมีเพียงตัวเขาเองและผู้อ่านเท่านั้นที่รู้ อาจจะเรียกได้ว่ามิยูกิกับคินดะเป็นคู่รักแบบที่มองตาก็รู้ใจ รักนะแต่ไม่แสดงออก แม้ทั้งคู่จะไม่เอ่ยปากบอกรักกันแต่เมื่อมีโอกาสแสดงออกเล็กๆ น้อยๆ อย่างการแสดงความห่วงใย จับมือ โอบกอด ทั้งสองคนก็แสดงต่อกันอย่างไม่ขวยเขิน ต่างกับรันจังและชินอิจิที่มัวแต่วางฟอร์มและอายม้วนต้วนกันจนคนอ่านเลิกลุ้น (เพราะแม่งยาวเหลือกิน จนขี้เกียจคอยตามดู)

หลายหนที่คินดะตกอยู่ในอันตรายหรือกระทั่งกลายเป็นผู้ต้องสงสัยในคดีฆาตกรรม (ตอน คินดะอิจิฆาตกรหฤโหด) มิยูกิยืนหยัดเชื่อมั่นในตัวเขาอย่างเข้มแข็ง ที่ว่าเข้มแข็งเพราะเธอไม่แสดงอาการโวยวายอย่างที่หรือตีโพยตีพาย (แต่หลายครั้งที่รันจังทำ) มิยูกิปล่อยให้ชายที่เธอรักไขคดีตามแบบฉบับของตัวเองโดยที่เธอไม่เข้าไปขัดขวาง หนำซ้ำบางครั้งเธอยังกลายเป็นผู้ช่วยคนสำคัญราวกับคู่หู โฮล์มส์ กับ วัตสัน ยิ่งในตอนหลังๆ มิยูกิก็สวมบทบาทผู้ช่วยของคินดะอย่างเต็มตัว

คินดะและมิยูกิ ในเวอร์ชั่นอนิเมชั่น ที่วาดออกมากลมๆ อวบๆ ทั้งคู่

ถ้ามามองกันที่รูปลักษณ์ภายนอกทั้งสองคนสวยและน่ารักกันไปคนละแบบ บางคนบอกว่าลายเส้นของ อาจารย์อาโอยาม่า ดูเป็นการ์ตูนผู้ชาย เพราะเน้นเหลี่ยมมุมมากว่าความโค้งแบบอ่อนช้อย อันนี้ต้องอย่าไปเทียบผลงานในช่วงแรกๆ ที่ตัวละครทุกตัวหัวกลมเป็นมันฝรั่งกันหมด พอมายุคหลังๆ โครงหน้าของตัวละครมีเหลี่ยมมุมอย่างเห็นได้ชัด (ตัวอย่างที่ชัดเจนอีกเรื่องก็คือ ดราก้อนบอล) แต่ผมคิดว่างานเขียนของอาจารย์อาโอยาม่าได้เปรียบตรงที่ลายเส้ยไม่อาจระบุเพศของผู้อ่านได้อย่างชัดเจน คือเป็นแบบที่อ่านได้ทั้งสองเพศ ตัวละครก็ดูน่ารักๆ หากไม่นับพวกตัวประกอบหรือตัววายร้าย ทุกคนในเรื่องล้วนหน้าตาดีกันไปซะหมด

ส่วนผลงานของ อาจารย์ซาโต้ อาจจะชี้ชัดได้เลยว่าลายเส้นออกแนวการ์ตูนผู้หญิงชัดเจน ตัวละครหน้าสวย โครงหน้าเพอร์เฟค (โดยเฉพาะตัวละครผู้หญิง) ผมสลวย ตาเป็นประกาย ผลงานโดยรวมไม่แตกต่างกันนักคือลายเส้นค่อนข้างอ่อนช้อย แต่ที่มีพัฒนาคือสเกลและรูปร่างของตัวละคร ในตอนแรกๆ มิยูกิเป็นสาวอวบอั๋นไปทุกสัดส่วน แต่พอยุคหลังๆ ลายเส้นดูผ่อนคลายและตัดทอนลายละเอียดออกไปเยอะ มิยูกิหุ่นเพรียวขึ้นเยอะ สวยขึ้นจม แต่สิ่งที่ไม่เปลี่ยนคือขนาดของซาลาเปาสองลูกที่แม่ให้มาของเธอ มันช่างอลังการเกินเด็ก ม.ปลาย เสียจริงๆ

ซึ่งถ้ามิยูกิแพ้รันในเรื่องของการต่อสู้แล้วล่ะก็ เจ้าบิ๊กเปาของเธอก็ชนะรันขาดลอยเหมือนกัน